Genel Bilgi

Pontiac GTO , Pontiac markasi altinda Amerika'da 1964-1974 yillari arasinda uretilmis efsanevi bir modeldir.G.M. Avustralya, Holden markasi altinda Pontiac GTO modelini 2004 ve 2006 yillari arasinda uretmistir.

Pontiac GTO , genel olarak otomobil piyasasinda uretilmis ilk ve gercek "Muscle car/Guclu spor araba" olarak kabul edilir.1964 ortalarindan 1973 yilina kadar Pontiac Tempest modeline yakinken, uretimde kaldigi son senesinde , yani 1974 model yilinda Pontiac Ventura baz alinarak uretilmistir.Gunumuzde , 21. yuzyilin GTO'su ise soldan direksiyonlu Holden Monaro ve coupe Holden Commodore modelleri olarak gosterilmektedir.




1964 Pontiac GTO

Modelin Olusumu

GTO , Pontiac muhendisi Russell Gee,motor mekanikeri Bill Collins,sase muhendisi ve Pontiac bas muhendisi John De Lorean 'un ortak calismalari sonucunda ortaya cikmistir.1963 baslarinda, General Motors yonetimi G.M. bunyesindeki tum markalar icin araba yarislarindan cikis ve yasaklama ile ilgili bir teblig yayinlar. O zamanlarda, Pontiac' in tanitim ve pazarlama stratejisi; performans, guc ve dayaniklilik uzerine kurulmustu. Bu anlamda yonetim, yarislarda elde edilen basarilar ve halkin gozunde olusan performans ve guclu araba imajini, yaris pistlerinden guclu cadde arabalarina gecis icin kullanmayi dusunur.Boylece, ilk oncelikli olarak Tempest modeli yeniden dizayn edilir ve Super Tempest ortaya cikar.Super Tempest modelinde,Catalina ve Bonneville modellerinde kullanilan 326 cui.(5.3Lt.) motorun gelistirilmesi ile ortaya cikan daha buyuk 389 cui. (6.5 Lt) Pontiac V8 motor kullanilir.Ozel gelistirilmis buyuk motorlu ozel model , surat ve guc isteyen genc kitle icin yeni bir alternatif olusturur.( Bu arada Ford ayni pazari gorup Mustang modelini uretme pesindedir.)

GTO ismi, DeLorean'in fikridir.Esasinda DeLorean, cok basarili bir yaris arabasi olan Ferrari 250 GTO modelinin isminden esinlenmistir.GTO,nun acilimi Gran Turismo Omologato'dur. Italyanca'da "Grand tourer" sinifinda test edilip onaylanmis araba manasina gelmektedir.

GTO , esasinda G.M. 'in kendi bunyesinde "A-govde" tipindeki orta sinif arabalar icin konulmus olan motor buyukluk sinirlamasina tezat olusturuyordu.(330 cui , 5.4 Lt ) GTO esasinda standart olmayan bir opsiyonel paket idi ve bu yuzden G.M.'in koydugu motor buyukluk sinirlamasinin disinda tutuldu. Pontiac Genel Muduru Elliot "Pete" Estes , satis muduru Frank Bridge'in yeni modelin bir pazar payi bulamayacagi ve ilk uretim icin en fazla 5,000 adetlik uretim rakamlarinin beklenebilecegini soylemesine ragmen yeni modelin uretimini onayladi.

Birinci Nesil

1964

Ilk Pontiac GTO , Pontiac LeMans icin bir opsiyonel paketti ve 2 kapi coupe, hardtop coupe ve convertible govde sekillerinde uretiliyordu.Ekstra USD 296.- ile, 389 cui V8 ( 4,800 devirde 325 HP tek Carter AFB dort barrel karburator) cift egzost, krom kapli silindir kapaklari ve hava filtresi,yerden dus 3 ileri HURST manual sanzuman, daha guclu yaylar,daha genis ve buyuk 7.50 x 14 kirmizi seritli/yanakli lastik ve jantlar,kaput ustu havalandirmalar ve GTO armalari alinabiliyordu.Bununla beraber, opsiyonel olarak 4 ileri manual sanzuman,2 ileri otomatik sanzuman, daha guclu "Tri-Power" karburator ( 348 HP ), _meta_lik fren kampanalari,sinirli kaydirmali diferansiyel kilidi, guclendirilmis sogutma fani ve guclu suspansiyon paketi de bulunuyordu.Boylece GTO'nun agirligi full aksesuarlar ile beraber 1,600 kg.'a satis fiyati ise USD 4,500.-'a kadar cikiyordu.




Beyaz yanak yerine kirmizi yanak seritli lastikler ve jant opsiyonlari

GTO yol testleri, genel olarak en guclu versiyon olan Tri-Power karburatorlu ve 4 ileri vitesli arabalar ile yapiliyordu.0-100 km/h hizlanma degeri 6.6 saniye olarak olculdu.Arabanin yol tutusu ( ozellikle hidrolik direksiyonun olmamasi), kampana frenleri cok elestirildi.O zamanlar Michigan'daki bir modifiye firmasi, GTO uzerinde gelistirmeler yaparak "Bobcat" adindaki bir iyilestirme kitini otaya cikardi.Bu kit sayesinde arabanin hizlanmasi ve ozellikle son surati orjinal GTO'ya gore cok daha iyilesti.Frank Bridge' in satis ongorulerinin aksine, GTO 1964 takvim yilinin daha basinda 10,000 adet satisi gordu, toplam satis 1964 yilinda 32,450 adet GTO idi.



1964 GTO 389 cui motor





1964 GTO arkadan gorunus



Bobcat

1960'lar boyunca, Ace Wilson's Royal Pontiac,Michigan'da bir Pontiac satis yeri Pontiac 389 cui motorlar icin kendi gelistirdigi ozel bir guclendirici kiti satisa sundu. Bir cok GTO sahibi bu kiti aldi ve arabasina taktirdi.Esasinsa "Bobcat" ismi "Bonneville" ve "Catalina" isimlerinin kisaltmasindan geliyordu.Bobcat'li GTO'larin 0-100 km/h hizlanma degerleri 4.6 saniye olarak olculuyordu.(Bu deger 2005-2006 model fuel injection'lu, otomatik sanzumanli GTO'larin hizlanma degerleri ile ayniydi.)Bobcat'li GTO'lar 30-50 HP daha fazla guc veriyordu, yanliz bu arabalarda 100 oktan ve uzerindeki "premium Benzin" kullanilmak zorundaydi. Aksi takdirde arabalar avans vuruyor ve cekis gucleri dusuyordu.

1965

Tempest modeli, GTO opsiyonu dahil olarak 1965 yilinda yeniden elden gecirildi.Arabanin genisligi ayni kalmak uzere, boyu 7.9 cm uzadi.(tekerlekler arasi mesafe ayni kalmak kaydiyla) Pontiac'in sembolu olan 4 lu far yapisi aynen korundu.Arabanin toplam agirligi 45 kg artti.Torpido ve gosterge tablosu degisime ugradi,daha okunakli ve kullanisli bir devir saati ve yag basinci gostergesi eklendi.(ekstra USD 86.08 karsiliginda.)







1965 Pontiac GTO

389 cui motor yeniden elden gecirildi,silindir baslari ve emme manfoldu daha iyi bir nefes alma icin yeniden dizayn edildi.5,000 devirde 335 HP guc ureten motor 4 barrel karburatore sahipti.Tri-Power karburator ile 5,200 devirde 360 HP guc uretir hale getirildi.Fakat Tri-Power karburatorlu motor biraz daha az tork uretiyordu.(575Nm'ye karsilik 584 Nm.)Sanzuman ve aks degerleri degismeden ayni kaldi.

Yeniden elden gecen GTO'de yeni tip kaput ustu havalandirmalar vardi.1965 model GTO testlerinde ( Tri-Power), test edenler en cok tercih edilen opsiyonlarin;yakin oranli 4 vites manual sanzuman, hidrolik direksiyon,_meta_lik frenler,rally stili jantlar,4.11 sinirli kaydirmali diferansiyel oldugunu soyluyorlardi.(bu ozelliklere sahip arabanin etiket fiyati USD 3,643.79.- idi). 0-100 km/h hizlanma degerleri 5.8 saniye olarak olculmustu.Son surat 182 km/h olarak belirlendi.

[img width=800 height=580]http://farm2.static.flickr.com/1318/1095093635_c14c68ee12_b.jpg[/img]

Tri-Power Motor

Arabaya yapilan en buyuk elestiri yine direksiyon turu ve yol tutusu ile ilgiliydi.Frenleri ve durus mesafesi orta duzeyde olarak degerlendiriliyordu.(ozellikle _meta_lik boyali frenler memnun edici duzeyde sayilsada , standart kampana frenlerin bu kadar guclu ve hizli arabalara yakismadigi konusu gundemdeydi.)

GTO'nun satislari ,iyi bir pazarlama taktigi ve cesitli promosyonlar ile bir onceki yilla karsilastirildiginda nerdeyse iki kat artmisti. ( 75,342 adet) Bu arada GTO taklidi modeller hem G.M. bunyesinde hemde rakip markalarda ortaya cikmaya basladilar.




1965 Pontiac GTO Convertible




1966

1966 yilinda Pontiac' in orta sinif arabalarinin hepsi yeniden elden gecti, makyajlandi.Arka far yapisi degisti ve GTO ile ozdeslesen bir hale geldi.Arabanin boyu 5.24 cm,tekerlekler arasi ( on-arka) mesafe ise degismeyip 2.92 cm olarak kalmisti.Toplam agirlik asagi yukari ayniydi.Bu yil GTO, bir opsiyonel performans paketi olmaktan cikmis,ayri bir model haline gelmistir.(Kendine ozgu on izgarasi,arka stop lambalari,sport coupe,hardtop ve convertible govde sekillerinde uretilmis alt modelleri ile).Ayni zamanda o zamanki otomobil endustrisinde bir ilk olarak,_meta_l on izgara plastikten yapilmis bir izgara ile degsitirilmisti. Yeni " Strato" tipli tekli koltuklar daha buyuk ve daha ince idi.Ayaralanabilir ve hareketli kafaliklar yeni bir opsiyon olarak eklenmisti.Torpido ve gosterge tablosu elden gecti, kontak torpidoda sol tarafta oldukca uzak bir konumda iken , direksiyonun hemen sagina alindi.







1966 GTO Royal Bobcat opsiyonlu versiyon

Motor secenekleri ayni kaldi,bununla beraber nadir bulunan bir motor opsiyon olarak sunulmaya basladi.XS motor , fabrikasyon olarak Ram Air emme manifoldu ve 744'luk bir krank mili ile donatilmisti.Asagi yukari 35 fabrikasyon Ram Air paketli araba uretilmesine ragmen 300'den fazla Ram Air paketi sonradan yetkili saticilarda arabalara eklendi.Kagit ustunde bu paket ile 360 HP'lik guc elde edilebiliyordu.




Satis rakamlari 96,946 adede cikti ve tum yillar icinde GTO icin en yuksek satisin yakalandigi yil oldu.Her ne kadar Pontiac GTO'yu , tanitim afislerinde ve reklamlarda GTO Tiger/Kaplan olarak lanse etse de , gencler arasinda "Goat/Keci" olarak anilmaya basladi. Pontiac yonetimi farkli ve yeni bir isim bulup bunu kullanmayi dusunurken ust yonetim buna karsi cikti ve GTO adi aynen kaldi.






1966 GTO ic kisim




1967

GTO, 1967 yilinda bir kac kucuk degisim gecirdi.Arka stop lambalar, 4 sag ve 4 tane sol tarafta olmak uzere 8 adet ayri lamba ile yer degsitirdi.Rally II jant tipi opsiyon listesine eklendi. GTO amblemleri camurluklarin arka kisimlarinda yerini aldi.



Mekanik anlamda bir kac degisiklik de goze carpiyordu.Tri-Power karburator sistemi "Rochester Quadrajet 4-barrel karburator sistemi ile degistirildi. 389 cui motor daha genis silindir caplarina kavustu.( 104.7 mm) boylece motor hacmi 400 cui.(6.6 Lt)lik bir V8 motor haline geldi. 400 cui motorda 3 opsiyon vardi: ekonomi, standart ve yuksek performans. Ekonomik motorda 2 barrel karburator vardi ve 255 HP ve 4,400 devirde 538 Nm. tork uretiyordu.Standard motor, 335 HP guc uretiyordi (en cok tork ureten motor cesidiydi 598 Nm.) Performans motor ise 360 HP guc ve 594 Nm. tork uretiyordu. Atik egzost gazlari ve emisyon oranlari California eyaletinde satilan GTO'larda ozel olarak kontrol ediliyor ve yasalarin elverdigi degerlere indiriliyordu.(tabii boylece motorda guc ve tork kaybi oluyordu)



1967 yili ayni zamanda federal yasalara gore bir takim guvenlik ekipmalarinin zorunlu olarak arabalarda bulundurulmasi gereken bir yil oldu.Yeni enerji emici direksiyon mili ve direksiyon , deri kapli torpido herhangi bir kaza aninda insanlara en az zarar verici hale getirilmek icin yapilan degisikliklerdendi.Ayrica arabaya 4'lu ikaz flasorleri de bu yil eklendi.



2 vitesli otomatik sanzuman , 3 ileri "Turbo-Hydramatic TH-400" ile degistirildi TH-400 sanzumanda Hurst Performance vites topuzu vardi, bu sanzuman ayni zamanda hem otomatik hem de manual suruse imkan veriyordu. ( Tiptronik sanzumanli otomobillerin atasi sayilabilir.. ) Onlerde disk frenler de opsiyon listesinde yerini almisti.1967 yilinda GTO satislari 81,722 adet ile yine basarili sayilabilecek bir satis grafigi yakalamisti.







Ikinci Nesil

1968

G.M. 1968 yilinda Pontiac alt modellerinin tumunde bir degisiklige gitti, daha kivrimli hatlar ortaya cikti ve "fastback" stilinde bir goruntu ortaya cikti.Daha onceki 2,92 cm.lik tekerlek mesafesi , kisalarak 2,80cm lik bir hale geldi.Arabanin boyu 1,5 cm kisaldi, yuksekligi 1.2 cm azaldi.Buna ragmen arabanin agirligi 34 kg kadar artti.4'lu on farli ozgun tasarim yerine ayrilmis on izgaranin arkasina saklanan gizli farlar ortaya cikti.(aslinda bu farlar USD 52.66.- 'lik bir opsiyon idi.Fakat bir cok GTO'da bu far yapisi gorulebiliyordu)






Govde rengi "Endura" on tampon kendine ozgu bir opsiyon idi.Dusuk hizlarda meydana gelen carpismalarda hasar olusmasini engelleyecek sekilde dizayn edilmisti. Pontiac bu ozelligi butun tanitim reklamlarinda on plana cikardi.Cok zor gorulen bir ozellik olmasina ragmen, GTO Endura on tampon olmadan Pontiac Lemans'dan alinan krom on tampon ve izgara ile siparis verilebiliyordu.Bu model ,yandan bakildigindan gorulecegi uzere,"Cola sisesi" gorunumunde idi ve oyle anilmaya baslandi.







Motor cesitleri 1967 yili ile ayniydi, fakat standart motor gucu 350 HP'e cikmisti.Yil ortalarinda ,yeni bir Ram Air paketi ( Ram Air II) sunulmaya baslandi.Bu sayede silindir baslarina daha rahat ve fazla hava gitmesi saglaniyordu.1967 model yilindan tasinan diger bir ozellik ise 4 piston kaliperli disk fren opsiyonu idi.Diger tum 1968 modellerde kampana frenler oldugu halde GTO'daki disk fren opsiyonu cok daha iyi ve kontrollu durma sagliyordu.

Diger bir ozellik ise gizlenmis on cam silecekleriydi.(Kaputun arka kismina saklanmislardi) . Bu sekilde bir sielcek dizayni Kuzey Amerika arabalari arasinda bir ilkti.(Ingiltere'de Leyland, Austin ve Triumph modellerinde daha onceden vardi)Baska bir populer opsiyon(esasinda 1967 yilinda tanitilmisti) ise gece isiklandirilan, on camdan rahatca gozuken ve kaput ustune monte edilen devir saati gostergesi idi.Iceride, torpido'da yine devir saati vardi,fakat kaput ustu devir saati bir statu sembolu olarak sayiliyordu.





Kaput ustu devir saati

Kirmizi seritli lastikler 1968 GTO'da standart bir ozellik olarak sunulmaya devam ediyordu.Fakat istenirse bu lastikler beyaz yanakli lastikler ile ucretsiz degistirilebiliyordu.Yeni bir opsiyon olarak daha iyi bir yol tutus icin radyal lastik opsiyonu ortaya cikti.Fakat O zamanki en buyuk lastik ureticilerinden biri olan B.F. Goodrich'den kaynaklanan uretim problemleri yuzunden cok az sayida radyal lastikli GTO uretildi.Zaten 1968 'ten sonra radyal lastikten vazgecildi.1974 yilina kadar Pontiac GTO'da radyal lastiker opsiyonel olarak sunulmadi.

Arabalar uzerinde yapilan testlerde bugune kadar yapilmis en dengeli araba unvanini bile aldi.1968 yilinda Amerika'da satilan tum arabalarda oldugu gibi emniyet kemerleri zorunlu hale geldi ve yine yasalar ile igili bir duzenleme olan yan on ve arka uc isiklari ( onlerde sari arkada kirmizi , genelde dikdortgen reflektor/isiklar)GTO'da standart hale geldi.

Pazarda GTO ile rekabet etmeye baslayan hem G.M. grubundan, hem de Ford, Dodge, Plymouthozellikle dusuk fiyatli Plymouth Road Runner arasindan siyrilarak yilin arabasi odulunu aldi.Satis rakami bu yil 87,684 adetle yine beklenin uzerinde gerceklesti.





ARKASI YARIN...

1969


1969 GTO'da ufak tefek on izgara ve arka stop lambalarinda degisiklikler olmustur.Kontak anahtarinin yeri torpidodan direksiyon uzerine gelmistir.(Esasinda bu degisiklik araba calismiyorken difreksiyonun kitlenmesi icin yapilmisti, zaten federal yasalar 1970 yilindan itibaren bunu zorunlu kiliyordu, Pontiac GTO'da bu uygulamayi bir sene once gerceklestirmisti.)

Daha onceki modellerde kulllanilan ekonomi ve standart 350 HP;lik 400 cui. V8 degismedi.Performans motoru Ram Air III performans kiti ile desteklendi ve 5,100 devirde 366 HP guc uretir hale geldi,ayrica Ram Air IV ile 370 HP veren bir ospiyon da vardi.Buyuk bloklu Chevy ve HEMI motorlarda pek gorulmeyen Ram Air IV hidrolik iticilere sahipti.Sonucta, trafikte hararet sorunu ortadan kalkiyordu, ayni zamanda diger buyuk performans motorlarda gorunen avans vurma sorunu da kalmiyordu.

Ram Air V yine 1969 yilinda tanitildi. Ozel bir 400 cui.lik blok yeni dizayn edilmis yuksek sikistirma oranlarina sahip silindirler ve ozel olarak yukseltilmis ve yenilenmis bir emme manifolduna sahipti.Ram Air V ile donatilmis bir prototip GTO, 0-100 km/h hizlanma derececisini 5.2 saniyeye indirdi, son surat 198 km/h olarak olculdu. Ram Air V fabrikasyon olarak hic bir GTO'ya takilmadi.Sonradan yetkili servislerde bir cok yaris duskunu performansli GTO'da Ram Air V performans kitleri takildi.

1969 yilinin en buyuk degisikligi "The Judge /Hakim " adindaki yeni modelin piyasaya sunulmasidir.Bu isim (The Judge") o zamanlar cok meshur olan bir Amerikan komedi dizisinin/TV show'undan (Here comes the Judge) gelmektedir.Esasinda Judge daha ucuz olan bir GTO modeliydi ve piyasada rakip olmaya calisan "Plymouth Road Runner" a karsi olusturulmustu.Fakat araba gelistirilirken, tam bir cadde canavari yaratilmasina karar verildi.Ilginctir ki, Judge paketi USD 3,37.02'lik fiyati ile standart GTO'dan daha pahali olarak ortaya cikti.Arabada Ram Air III motor, Rally II jant ve lastikler, Hurst vites topuzu, daha buyuk lastikler, cesitli cikartmalar ve arka spoyler vardi. Pontiac, arka spoylerin sadece estetik olmadigini ve yuksek suratlerde arkadan yere dogru bir bastirici guc sagladigini ve bunun arabanin yol tutusunda buyuk yararlar sagladigini acikladi. Judge ilk onceleri sadece "Carousel Red/Carousel Kirmizi" renginde uretildi, fakat sonrasinda diger renkler de secenek olarak sunulmaya baslandi.




1969 Pontiac GTO "The Judge"



The Judge


1969 model yilinda GTO hem Chevy Chevelle SS 396 hem de Plymouth Road Runner'in satis rakamlarini gecti.
(toplam 72,287 adet , bu sayinin sadece 6,833 adedi Judge idi.)En nadir GTO, Ram Air IV Judge convertible idi ve sadece 5 tane uretilmisti.





1970


1970 model yilinda araba onden makyaj gordu.Gizli farlar iptal edildi ve 4 tane yuvarlak far ortaya cikti.Standart Tempest ve LeMans modelleri krom izgara'ya sahipken, GTO hala Endura tamponla uretilmeye devam edildi.




Suspansiyon sistemi, arka tarafa eklenen roll bar ile guclendirilmisti.Bu sistem aynen "Oldsmobile 442" ve "Buick Gran Sport" modellerinde de kullanildi.Ondeki roll bar biraz daha inceydi. Bu degisikliklerden sonra yol tutus , ozellikle virajlarda oldukca gelisti.

Yol tutus ve surus ile ilgili diger bir gelistirme ise, opsiyonel degisken oranli hidrolik direksiyondu.Yeni sistem ile tam tur donus 4 tur direksiyon donusunden 3.5 donuse indirildi.Donus capi 12.5 m.'den 11.4 m.'ye dusuruldu.

Baz motor 1970 model yilinda degismedi, fakat ekonomik motor opsiyonu kaldirildi.Ram III ve Ram IV opsiyon olarak kaldi.



Yepyeni bir opsiyon olarak Pontiac 455 cui motor ortaya cikti, boylelikle G.M. 'in orta buyuklukteki arabalarda maksimum 400 cui.lik motor sinirlamasi ortadan kalkmis oluyordu.455 cui.'lik motor Pontiac Bonneville'den alinmisti.Bu motor 4,300 devirde 360 HP guc veriyordu.Tork tarafinda inanilmaz bir gelisme ile 2,700 devirde 678 Nm. tork ortaya cikiyordu.Yapilan testlerde ,455 cui motor ve Turbo-Hydramatic sanzuman ile 0-100km/h hizlanma degerleri 6.6 saniye idi.Bu degerler, Ram Air III 400 cui. motor ve 4 ileri manual sanzumanli opsiyondan daha yavasti.Bu arada bu motorlarin yakit tuketimlerine bakacak olursak, 26 Lt/100 km ortalama degerlerini goruruz.




The Judge arka spoyler

1970'da yeni fakat uzun omurlu olmayan bir diger opsiyon ise,Vakumlu egzost sistemi idi.Bu sistem egzost cikis basincini azaltip, motor guc ve performansini arttirmaya yariyordu.Fakat bu yapi, egzost sesini oldukca arttiriyordu.Vakumlu Egzost opsiyonu, Kasim 1969 ve Ocak 1970 tarihlerinde sunuldu.Pontiac yonetimi bu opsiyonun kaldirilmasini istedi.Yaklasik olarak, 134 adet 1970 model GTO fabrikasyon olarak vakumlu egzost sistemi ile uretildi.(Hepsinde " 400 cui 350 HP/Automatic sanzuman vardi) Arabalarda icerden ayarlanabilir aynalar, Rally II jantlar, A/C(klima),Kaput ustu devir saati ve yeni 1970 Formula direksiyon vardi.

Judge hala GTO icerisinde bir opsiyon olarak kaldi. Judge'da Ram Air III standart oldugu halde Ram Air IV opsiyoneldi.455 cui tum GTO alt modellerinde opsiyonel olarak sunulsa da , yil sonuna dogru Judge'da bu motor sunulmamaya baslandi. "Orbit Orange/Orbit Kavunici" rengi 1970 model Judge icin standart hale geldi.Sonra diger renkler de kullanilmaya baslandi.




Orbit Orange GTO Judge




Gumus rengi GTO Judge arakadan gorunus




Two-Lane Blacktop adli bir filmde, Orbit Orange renkli,455 cui ve Turbo Hydra-Matic otomatik sanzumanli bir 1970 GTO Judge ile 1955 Chevy Belair arasindaki amansiz yarisi anlatiyordu.(seyretmek lazim )



Yeni stil, satislarin arttirilmasi icin kucuk de olsa yardimci oldu.Bu zamanda uretilen rakip guclu ve performans arabalar ve sigorta sirketleri tarafindan konulan yuksek prim odemeleri yuzunden halkin yavas yavas ilgisi GTO'dan uzaklasmaya basladi.(hatta bazi ekstra opsiyonlu GTO'larin sigorta primlerinin neredeyse arabanin degeriyle ayni oldugunun goruldugu soylenir.)Satislar bu yil 40,149 adete dustu, bunlarin 3,797 adeti Judge idi. GTO bu yil, musclecar/guclu performans sinifinda 3. sirada yer aldi .(Chevrolet Chevelle SS 396/454 ve Plymouth Road Runner modelinin ardindan)

1971

1971'de GTO yeniden on yuz makyaji gordu. Farlar birbirine biraz daha yaklasti.Yeni kaput yapisi goze carpiyordu, kaput ustu havalandirmalar on tarafa dogru gelmisti ve arabanin boyu biraz buyudu ve 5.16 m.ye cikti.



1971 GTO Judge

Yeni bir sirket karari olarak G.M. kursunsuz benzine kendini hazirliyordu.Bu sekilde sikistirma oranlari dusuyor ve motor gucu azaliyordu.Ram Air motorlar 1971 yili ile beraber kullanilmamaya basladi.Standard GTO motoru hala 400 cui V8 idi, fakat bu sefer motor 8.2:1 sikistirma oranlari veriyordu.Motor gucu 4,800 devirde 300 HP ve tork 542 Nm olarak olculuyordu. 455 cui V8 4-barrel karburator opsiyonu hala vardi ve 325 HP guc uretiyordu.(sadece otomatik sanzuman ile) 1971 GTO 'nun en ust motor versiyonu, yeni 455 HO ( 8.4 sikistirma oranli),4,800 devirde 335 HP guc ve 651 Nm.tork uretiyordu.



Yapilan testlerde 1971 GTO'nun 455 cui, 4 vitesli manual sanzumanli motor ile 0-100km/h hizlanmayi 6.1 saniyede gerceklestirdigi goruluyordu.

Bu yil "The Judge" modeli icin son yildi.455cui HO motor Judge icin standart idi.Subat 1971'de model sonlandirilmadan once sadece 374 Judge satildi.Bugun 1971 Judge, butun GTO'lar arasinda en az bulunan ve degerli sayilan arabalardandir.Toplam GTO satisi 1971 yilinda 10,532 adettir.






1972

1972'de GTO, ayri bir model olmaktan cikip USD 3,353.88.- 'lik fiyatiyla LeMans ve LeMans Coupe'ler icin ayri bir opsiyon paketi oldu.Baz LeMans modelinde, GTO paketi direkli veya direksiz hardtop coupe olarak alinabiliyordu. Iki modelde kumas veya vinil doseme koltuklar ve kaucuk paspaslar vardi.Boylece daha ucuz bir GTO yaratilmaya calisilmistir.LeMans Sport sadece hardtop coupe olarak satisa sunuldu,arabada Strato koltuklar,hali paspaslar ve daha alcak kapilar vardi.Ozel pedal seti de yerini almisti.Diger opsiyonel ozellikler 1971 ve daha onceki yillarda oldugu gibiydi.1972 yili GTO'da kullanilan arka spoyler Pontiac Firebird 'den alinmisti.Fakat bir kac modelde kullanilan spoyler kirilinca bundan vazgecildi.Rally II jantlar tum GTO'larda opsiyonel idi ve jant gobeklerinde "PMD" yaziyordu( Pontiac Motor Division).



Motor gucleri Amerikan yasalarinin net guc rakamlarinin belirtilmesini ongoren duzenlemesinden sonra iyice dustu.(400 cui baz motor ile 4,400 devirde 250 HP guc ve 441 Nm. tork) 455 cui motorda ayni gucleri uretiyordu ama biraz daha fazla tork ortaya cikiyordu.









455 cui HO motor cok nadiren kullanilan bir opsiyon haline gelmisti, ayni motor Trans Am'de kullaniliyordu.Bu motor 4,000 devirde 300 HP ve 563 Nm tork uretiyordu.(net guc rakamlari)Bu motor diger motorlardan farkli olarak dusuk oktanli benzinler, az kursunlu yada kursunsuz benzinli kullanimlarda da ayni degerleri verebiliyordu.Fakat ne yazikki, bu motora sahip sadece 646 adet 1972 model GTO satildi.



455cui HO motor

Satis rakamlari % 45 dustu (5,811 adet). Pontiac 1972'de convertible araba uretmedigi halde, isteyen LeMans Sport convertible modelini 3 farkli GTO motor seceneginden birini secerek alabiliyordu.Boylece LeMans'dan bir GTO convertible yaratilabiliyordu.LeMans sport modeli Endura tampon ile alinabiliyorsa da sofor tarafindaki on izgarada yazan "GTO" yerine sadece "PONTIAC" yazisi goze carpiyordu.



1973

Bu yil GTO yine LeMans modeli icinde bir opsiyon paketi idi.Yandan gorunus biraz degismisti, cunku arabaya "Ford Mustang Fastback" goruntusune benzer bir arka yan tavan eklenmisti.Acilip kapanmayan bir yan arka ucgen pencere ortaya cikmisti.Yeni federal yasalar 1973 yilindan baslamak uzere,8km/h suratle hareket halindeyken onden carpmalarda hasarsizlik garantisi getiriyordu. (ayni sekilde arka tampon icin 8 km/h suratlerde carpmalarda hasarsizlik garantisi 1974 yilindan itibaren getirilmisti. Buradan hareketle; arabalarda uygulanan, gunumuzde bile unlu ve makbul sayilan Amerikan tampon olayinin esasi 1973 ve 1974 yilina dayaniyormus demekki..: ) Sonucta dayanakli ve esnek krom on ve arka tamponlara geri donus yolu gozkuyordu.1973 Pontiac'larin genel dizayn ve stili genel olarak potansiyel alicilara ve halka itici geldi.(LeMans, Luxury LeMans, GTO ve Grand Am)



Buna karsin "Pontiac Grand Prix" ve "Chevrolet Monte Carlo" ( bu modeller de ayni ortak platformu kullaniyorlardi) biraz daha koseli tasarimlari ve arka yan cam yapisi yuzunden daha iyi satis rakamlari yakaladilar.Pontiac' in kardesi markasi, Oldsmobile Cuttlas modeli ile otomobil elestirmenleri ve alici kitle tarafindan daha iyi degerlendirmeler aldi.



Buna ragmen 1973 GTO opsiyonu baz LeMans coupe ve LeMans Sport Coupe icinde sunulmaya devam etti.1973 GTO'daki standard 400 cui V8 motor kompresyon oranlari 8.0:1 degerlerine dustu, bunun sonucunda da motor gucu 230 HP olarak olculmeye baslandi.Bu donemde standart 3 ileri manual, opsiyonel 4 ileri veya Turbo Hydra-Matic otomatik sanzuman secilebiliyordu. 455 cui V8 hala opsiyonel olarak sunuluyordu, fakat motor gucu 250 HP'e dusmustu ve sadece Turbo Hydra-Matic otomatik sanzuman ile alinabiliyordu. 455 HO motor tekrarlanmadi,fakat G.M. bu turden motorlu GTO opsiyonu olabilecegini acikladigi icin bir kac araba bu motorlu olarak uretildi.(Pontiac Trans Am SD455 ile ayni motoru kullaniyorlardi), Bu arabalar testlerde cesitli8 yerlerde ovguler aldiklari halde halka satisina izin verilmedi.Bunun yaninda, test icin sadece 8 tane 455 SD Grand Am modeli uretildi, sonrasinda hepsi imha edildi.



Jantlar Pontiac Trans Am'de kullanilanlara cok benziyor..




Satis rakamlari dramatik olarak dusuyordu ( 4,806 adet) GTO'dan bosalan yere yeni Grand Am yerlesiyordu.Zaten bu yil global petrol krizi yuzunden halkin guclu, buyuk motorlu ve performansli arabalara olan ilgisi giderek azaliyordu.

1974

1974 yilina gelindiginde Avrupa stilli kardes "Pontiac Grand Am" ile rekabetten kacinmak ve o zamanlar kompakt guclu araba pazarini yaratan "Plymouth Duster 360", "Ford Maverick Grabber" ve "AMC Hornet X" ile rekabet edebilmek icin Pontiac yonetimi 1974 GTO opsiyonunu kompakt Pontiac Ventura uzerine kaydirdi.Pontiac Ventura, Chevy Nova ile ayni platformu paylasiyordu ve bu yuzden elestirmenlerce bu araba Chvey Nova'nin drag versiyonu olarak degerlendirilmeye basladi.



1974 Pontiac Ventura GTO

Sadece USD 195.- GTO pakedinin icinde; 3 ileri manual vitesli sanzuman,( Hurst vites kolu),guclendirilmis ve dayanikli suspansiyon,arka ve onde rol barlar, farkli kaput yapisi, ozel izgara, ozel yan aynalar ve jantlar ve arabanin degisik yerlerinde GTO cikartmalari vardi. Sadece 350 cui (5.7 Lt) ve tekli 4 barrel karburatorlu motor ile satisa sunulan arabada 200 HP ve 400 Nm tork vardi.Opsiyonel olarak 4 ilere Hurst ve uc ileri otomatik Turbo Hydra-Matic sanzuman da bulunuyordu.



GTO opsiyon olarak baz Ventura ve Ventura Custom modellerinde 2 kapi sedan veya hatchback coupe olarak alinabiliyordu.Baz Ventura'nin icinde kumas koltuklar,kaucuk paspaslar bulunurken, Ventura Custom modelinde gelistirilmis ve luks dizayn Strato koltuklar, hali paspaslar ve ozel pedal seti bulunuyordu.

Yapilan testlerde 1974 GTO (opsiyonel 4 ileri vites ) 0-100 km/h hizlanma 7.7 saniyede tamamlaniyordu.Satis rakamlari bir onceki yila gore iyilesmisti ama 7,058 adetlik yillik satis rakamlari modelin devam etmesi icin pek de yeterli gorunmuyordu.. :'( :'( :'( :-[ :-[ :-[
Boylelikle efsane sona erdi, Pontiac sonrasinda , 2004 yilinda G.M. Avustralya'da Holden Monaro platformu uzerinde GTO modelini oturtarak tekrardan uretilmeye baslandi ve Amerika'ya ithal edildi.Ama hic bir zaman 1960'li ve 70'li yillardaki satis rakamlari yakalanmadi..2006 yilinda model iyice gelistirildi,6.0 Lt. V8 motor 400 HP uretir hale geldi.En sonunda, G.M. ve Pontiac markasi 14 Subat 2006 tarihinde bu modelin kesin olarak sonlandirilmasi kararini verdi ve tarihindeki son GTO uretilerek sonsuza kadar Efsane olarak kalacak modelin uretimi bitirildi...







2006 model Pontiac GTO



Son Pontiac GTO


THE END


Sevgiler, saygilar...

Serdar