İlk Gaz Türbinli Otomobil 63 Chrysler 1 Gün, 8 Saats ago Başarı: 10
Kullanım alanı bir hayli geniş sektörü kapsayan ancak henüz bir çoğumuzunca da pek bilinmiyen günümüzde otomobillerde özellikle pek rastlamadığımız Gaz Türbinleri hakkında bu bilgileri paylaşmak istedim; konu ilginçlik arzettiği kadar 1963 model Chrysler bu türe ilk örnek teşkil ettiği içinde bizleri yakınen ilgilendiriyor; işte bu çalışma yazım ve 1963 Chrysler'in resimleri;



Gaz türbini,yakılan yanıcı karışımdaki enerjiyi mekanik sistemlerin yardımı olmadan bir mile veren termik makinedir.(Pistonlu kuvvet makinelerindeki söyleniş şekli aksine gaz türbini adı makine ye gönderilen yakacak sıvı veya katı olduğu zamanda kullanılır.Bununla beraber yerine göre yağ türbini veya kömür tozu türbini de denmektedir.)
Çalışma düzenlenmesine göre genellikle iki bölümde oluşur:
1-Sabit basınçta yanmalı türbinler 2-Patlamalı türbinler

1-SABİT BASINÇTA YANMALI TÜRBİNLER:Bunlarda iş yapan gazların yanışı sabit basınçta olur.Bunlara yalnız yanmalı gaz türbinleri veya sabit basınçlı gaz türbinleri denir.Bunlarda önce hava ve yakıt ayrı ayrı 3  4, 5 Kg/cm2 basınca kadar sıkıştırılır bunun için bizzat gaz türbininin çalıştırdığı bir kompresörden faydalanılır.Yanma odasının içine basılan sıkıştırılmış hava içerisine gönderilen yakıt dizel motorlarda olduğu gibi sabit basınç altında sürekli olarak yanar.Yanmış gazların doğrudan doğruya türbin kanatlarından geçirilerek sağlanan genişleme ile de mekaniksel iş güçü elde edilir.
Yahut yanma odasından çıkan yanmış gazlar(Egzoz gazları) türbin çarkları etrafında sıralanan fıskiyelerden geçirilerek basınç enerjisi hıza çevrilir.Bundan sonra ise hız enerjisi de rotor kanatlarında mekaniksel enerjiye çevrilir.
2-PATLAMALI TÜRBİNLER: Bunlarda yanma esnasında iş yapan gazların basıncı artar (Bu türbinlerde yanışı genellikle sabit özgül hacminde yapmaya uğraşıldığından sabit hacimde yanmalı türbinlerde denilir)
Bu türbinlerde birbirinden ayrı olarak sıkıştırılan hava ve gaz (Benzin)yanma odasına sokularak patlayıcı karışım meydana getirilir.Bir buji ateşlemesinden sonra sabit hacim altında yanan karışımın basıncı artar.Yanmış gazlar fıskiyelerden geniştirilerek basınç enerjisi hız enerjisine çevrilir.Bu gazlarda türbinden geçirilerek mekaniksel enerji sağlanmış olur.
Patlamalı türbinler yapılışlarına göre iki çeşide ayrılırlar:
A-Kuru gaz türbinleri B- Islak gaz türbinleri
A-KURU GAZ TÜRBİNLERİ:
Bunlarda akan gazların enerjisi bir çark aracılığıyla doğrudan doğruya mile verilir.
B-ISLAK GAZ TÜRBİNLERİ:
Bunlarda ise iş mile az çok sıkıştırılamayan bir sıvı aracılığıyla hidrodinamik yoldan iletilir Gazların kinetik enerjisi iş vermede doğrudan doğruya rol oynamadıklarından bu makineler tam manasıyla gaz türbini değildirler.Bunlarda termodinamik çalışma şekli tamamen bir pistonlu makineninkine uyar.Yalnız piston biyel sistemi yerine Akışkan piston ve türbin konmuştur.Gaz habbecikleri türbinin de çalışma tarzı prensip itibariyle pistonlu makineninkinin aynısıdır.B u şeklin esaslı engeli yüzünden pratikte hemen hemen kullanılmamaktadır.)
Bunlardan başka Duran yanma odalı gaz türbinleri,dönen yanma odalı gaz türbinleri.etkili ve tepkili gaz türbinleri de vardır.
GAZ TÜRBİNLERİNİN KULLANILDIĞI YERLER:
Gerek kullanılmakta ve gerekse gelecekte kullanılacak olan gaz türbinlerinden büyük ümitler beklenmektedir.
Uçak ve yüksek güçlü dizel motorların kompresörlerini çalıştıran gaz türbinleri çok başarılı olmaktadır.Artık kompresörsüz bir dizel veyahut uçak motoru modası geçmiş olduğu düşünülürse gaz türbininin bu alanda git gide fazla kullanılacağı şüphesizdir.Gaz türbinlerinin doğrudan doğruya iş makinesi olarak çalışabilmelerinde çok büyük mesafeler alınmıştır.Gaz türbini ile işleyen otomobiller yapılmış olup gayet iyi sonuçlar vermiştir.Çelik fabrikalarında yüksek fırın gazlarını yakıt olarak kullanmak suretiyle gaz türbinleri ilgi çekici olmuştur.Demiryolu lokomotiflerinde.gemilerde yanmalı türbinler kullanılmaktadır Kapladığı yerin az olması işlemeye hemen hazır durumda bulunması ve soğutma suyuna bağlı olmadan çalışması gaz türbinlerinin ayrıca kuvvet santralarında harcama fazlalığını karşılamak için kullanılmasına bu arada bilhassa şehirlerin elektrik şebekesinde. Yedek kuvvet santralı olarak kullanılmaktadır.
GAZ TÜRBİNLERİNDE KULLANILAN YAKITLAR:
Gaz türbinlerinde genellikle üç çeşit yakıt kullanılır.
1-Sıvı yakıtlar:Benzin,benzol.motorin vs. gibi yakıtlar
2- Kömür tozundan elde edilen gaz yakıtlar
3- Egzoz ve yüksek fırın gazları
GAZ TÜRBİNLERİNİN UÇAKLARA UYGULANIŞI:
Uçakların tepkime ile ilerlemesi etkinin zıt etkiye eşitlik prensibine dayanır.Tepkili uçaklarda fıskiyeden yüksek hızla püskürtülen yanmış gazların tepki göstermesi uçağın ilerlemesini gerçekleştirir.Bu şekilde ilerlemeyi sağlattıran makinelere Türboreaktör denir.Türborektörler her çeşit uçağa,helikoptere ve otolara uygulanmaktadır.
GAZ TÜRBİNLİ OTOMOBİL:
1963 Yılından itibaren Amerika da ki Chrysler Carp Firması belli sayıda az da olsa gaz türbinli otomobiller yaptırmaya başlamıştır.
Geleceğin otomobili diyebileceğimiz bu otomobil, jet gücünün otomobil gücüne çevrilmesinden başka bir şey değildir.Türbin gücü ile hareket eden bu otomobilin kumanda aletleri ve göstergeleri herhangi bir standart arabanın aynısıdır.Hidrolik direksiyon ve frenler. Elektrikli camlar ve koltuklar deri döşemeler gibi birçok lüks donanım da diğerleriyle aynı özellikleri taşımaktadır sadece motoru ayrı bir özellik arz eder.Türbinli motor istenilen anda derhal titreşimsiz güç verebilen bir kaynaktır .Hafif ve derli toplu olduğundan başka yapımındaki parçaların sayısı pistonlu motorlarda bulunan parça sayısının sadece küçük bir kısmı kadardır.Bu türbinli otomobillerin kullanımındaki özellikler pistonlu motorlu ve otomatik vitesli alelade bir otomobi__link__ilerle hemen hemen aynıdır.Bazı farklar varsa da bunların çoğu kullanılmayı kolaylaştıracak özelliklerdir.
TÜRBİNLİ OTOMOBİLİN ÖZELLİKLERİ:

a- Parça sayısı %80 oranında azaldığı için basittir.
b- B- Motordan fazla miktarda hava geçtiğinden yakıt tamamen yanar,hemen hemen hiç karbon monoksit olmadığından egzoz gazları daha soğuk daha temiz ve daha az zehirlidir.
c- Kompresör ve ilk kademe türbini güç türbinine tabi olmadan çalışır ve fazla yükleme sebebiyle güç türbini dursa bile bunlar rölantide çalışmaya devam ederler.Bu bakımdan fazla güç motoru durduramaz.
d- Organları azdır.motor daha hafif ve derli topludur.Yalnız motor biraz gürültülü çalışır.Fakat bu gürültü içeriye etki etmez.
e- Sürtünme kayıpları azdır,yakıt doğrudan doğruya yanma odasına püskürtülür buji devamlı olarak çakar avansın önemi yoktur boğulma ehemmiyetsizdir.
f- Motor istenirse yakıtın düzgün yanmaya başlamasıyla tam güç altında çalıştırılabilir.Motorun ısınmasını beklemeye lüzum yoktur
g- Motor kendi gücüyle dönmeye başlar başlamaz sıcak egzoz gazlarından kış aylarında hemen faydalanılır.Buradaki kalorifer derhal ısı verebilen bir egzoz gazı-hava ısı esanjörü olarak yapılmıştır.Su sıcaklığı ile ısıtma yerine türbin gazlarının ısısı bir radyatör yardımı ile kabin içine girmekte olan taze havaya geçmektedir.
h- Yağlamayı gerektiren pistonlar ve silindir olmadığı için yağ harcaması azdır.
i- Soğutma motordan geçen hava ile olduğundan . su ve antifirize lüzum yoktur.
j- Yakıt karakteristikleri ile ilgili olan boğulma erken ateşleme vuruntu gibi olayların bu motora etkisi azdır.
k- Motorun ayarlamasına lüzum yoktur.Sürtünme ve eskime azdır.Örneğin supap,kam mili, distribütör vs. olmadığı için bakım masrafları da azdır.
l- Türbinli arabaların kullanılması çok basittir.
m- Türbin daha az benzin harcadığı için yakıt masrafı da azdır.
n- Türbinin basit bir makine olduğu için ömrü uzundur.
o- Genellikle komple motorun ağırlığı 180Kg. dır.Gücü 130 Beygir gücü olan bu motorların 200Beygir güçlü pistonlu bir V  8 motoruna eş değerdir.

Serdar bu bölümü geçmiş forumlarda arayıp bulamayınca klasikoto.net de okumuştum galiba dedim halbuki iki kere geçmiş forumları taramıştım ancak ben Gaz Türbinli Chrysler diyerek aramıştım; yazım türkçe bir kitaptan alıntıdır ve senin daha geniş gönderini desteklemiş olsun; ama hiç bilmeyenler için ilginç bir araştırmaydı okurken zevk alacaklardır;

Bu resimle bu ilginç konuyu da gündeme çekmiş olalım